Geçtiğimiz hafta Ortadoğu dengelerinde bir başka kıymetli dış ziyaret ise, Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun Mısır ziyareti oldu. Başka yandan Mısır’ın Şarm El Pir kenti Filistin’le ilgili yeni bir güvenlik doruğuna mesken sahipliği yaptı.
Moskova’da yapılan dörtlü tepe ve Esad’ın Putin ile görüşmesi kimi Arap gazetelerinde Suriye’den çok Türkiye’de 14 Mayıs’ta yapılması planlanan seçimlerle ilgili yorumlarla ön plana çıktı. Birçok yoruma nazaran, Rusya ve İran bir an evvel Erdoğan – Esad görüşmesinin gerçekleşmesini ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın seçim sürecinde mültecilerin geri dönüşü konusunda elini güçlendirmek istiyor. Bu hususta dikkat cazip olan konu, bu taraftaki yorumların bilhassa İran ve Suriye çizgisine yakın gazetelerde çıkması.
İsrail’in Filistinlilere yönelik devam eden baskınları ve Filistin topraklarında tırmanan tansiyon bu hafta Arap dünyasının bir başka kıymetli gündem başlığıydı. Bilhassa Cenin kentinde 4 Filistinlinin öldürülmesinden sonra tansiyonun daha da yükseleceği konuşuluyor. İsrail’de devam eden hükümet aksisi protestolar, İsrailli yetkililerin İsrail’in içinde devam eden krize dair telaşlı açıklamaları ve Irak’a yönelik savaşın yıl dönümü, bu hafta Arap gazetelerinde dikkat çeken gündem başlıkları ortasındaydı.
‘MOSKOVA’DAKİ TEPE ERDOĞAN’IN GELECEĞİNİ İLGİLENDİRİYOR’
Moskova’da Rusya ve Suriye devlet liderleri ortasında gerçekleştirilen dorukta en olması gerekip de olmayan kişi Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’dır. Zira bu doruğun sonuçları kendisi ve partisinin iktidarda kalmasında yahut iktidarı kaybetmesinde belirleyici olabilir. Bu yüzden Erdoğan’ın Rusya lideri Putin’den üçlü zirveyle ilgili ve Putin’in arabuluculuğunda kendisiyle Esad ortasında seçimlerden evvel bir görüşmenin olacağını müjdeleyecek bir telefon beklediği ihtimalini uzak görmüyoruz.
Türkiye ve Suriye’nin müttefiki olan Rusya ve İran önümüzdeki seçimlerde Erdoğan ve partisinin kazanmasını istiyor. Hatta Rusya’nın bu teşebbüsleri üzerinden bunun için çalışıyorlar. Çünkü bu durum ABD’nin bölgedeki hâkimiyetini büyük oranda bitirecek ve onlara nazaran ABD ve Batı’nın müttefiki olan Kemal Kılıçdaroğlu’nun liderliğindeki Altılı Masa’nın da önünü kesecek.
Suriyeli bir kaynağın verdiği bilgilere göre, Rusya lideri Putin ve İran Cumhurbaşkanı Reisi, Suriye Cumhurbaşkanıyla Moskova’da yahut Soçi’de Putin’in arabuluculuğunda masaya oturmaya şiddetle karşı çıktı. Zira Erdoğan, Suriye’nin bütün taleplerini ve de bilhassa de kuzeybatı Suriye’den çekilmeyi kabul etti ancak bunun uygulanmasını seçimleri kazandıktan sonraya bırakmak istedi. Suriye’nin yanıtı ise bu mevzuda epey netti; ‘o vakit hiçbir konuda anlaşmadan seçimleri beklememiz gerekiyor’. (Abdulbari Atvan / Rai Al Youm Gazetesi)
‘TÜRKİYE’DEKİ SEÇİMLER MİLLETLERARASI ÇEKİŞMEYE DÖNDÜ’
Rusya ve İran, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 14 Mayıs’ta yapılması planlanan seçimlerde üçüncü cumhurbaşkanlığı periyodunu kazanma kampanyasını desteklemek için vakte karşı yarışıyor. Rusya ve İran’ın bu aciliyeti çok açık. Bilhassa de Türkiye Suriye ortasındaki görüşmelerin geçtiğimiz Çarşamba günü Moskova’da yapılmasına dair uzlaşma, Kemal Kılıçdaroğlu’nun muhalefetin ortak adayı olacağı ve seçim takvimini açıklamasından sonra geldi.
Aralık’ta Moskova’da yapılan ‘güvenlik’ tepesinin akabinde, bir sonraki doruğun dışişleri bakanları seviyesinde olması bekleniyordu. Fakat İran’ın sürece dahil olması ve bir evvelki doruğun dışında tutulmasıyla alakalı dostça protestosu durumu değiştirdi ve tepenin gerçekleşmesini biraz geciktirdi. Ardından İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emirabdullahiyan önce Şam’ı sonra da Ankara’yı ziyaret etti ve böylelikle İran’ın da sürece dahil olduğu açıklandı. Fakat kelam konusu sürecin yavaş ilerlemesinin tek nedeni bu değil. Suriye Cumhurbaşkanı Esad, uzlaşmanın devamı için Türk güçlerinin Suriye’den çekilmesini, İdlib’te ve Türkiye’nin denetimindeki bölgelerdeki terör kümelerine takviyenin kesilmesini kural koştu. Moskova’daki dorukta Türk tarafı bu bahisle ilgili gerek seçimler öncesi gerekse de seçimlerden sonrası için rastgele bir yol haritası vaadinde bulunmadı.
Belki de dört ülke yakında yine bir ortaya gelebilir. Lakin sürecin Cumhurbaşkanları Recep Tayyip Erdoğan ve Beşar Esad ortasındaki bir görüşmeye hakikat evrilmesi şu an pek mümkün görünmüyor. Bu görüşme fakat, Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyinden çekileceğini açıklaması yahut Rusya ile İran’ın Şam’a bu görüşme için baskı kurmasıyla gerçekleşebilir. Her halükârda Türkiye’deki cumhurbaşkanlığı seçimleri bölgesel ve memleketler arası alanda bir çekişmeye dönüşmüş durumda. Rusya, İran ve Çin Erdoğan’ı desteklerken, ABD ve Batı onun karşısında duruyor. Fakat birçok Arap ve Körfez devleti bu hususta gri alanda durmayı tercih ediyor.” (Muhammed Nureddin / Lübnan El Akhbar Gazetesi)
‘CENİN KATLİAMI VE İSRAİL’İN TANSİYONU TIRMANDIRMA POLİTİKASI’
Batı Şeria’daki Cenin kenti ve oradaki Filistin mülteci kamplarına düzenlenen baskında ortalarında biri çocuk olmak üzere 4 Filistinli hayatını kaybetti ve 23 kişi de yaralandı. Bu baskın, İşgalci İsrail güçlerinin sene başından beri aralıksız devam ettirdiği tansiyonu tırmandırma siyasetinin bir modülü olarak geldi. Bu ataklarda şu ana kadar 16’sı çocuk olmak üzere en az 88 kişi hayatını kaybetti.
Cenin’deki son katliam devletin sistematik terörünün bir devamından öbür bir şey değildir. Filistin halkına yönelik farklı silahlar ve farklı hallerle yürütülen açık savaşın bir kesimidir yalnızca. Ayrıyeten Siyonist işgalcinin kara siciline yazılacak diğer bir katliamdır.